Zielony dach ekstensywny.
Charakteryzuje się niską miąższością substratu glebowego wahającego się od 8 do 20 cm (dostępne są również dane, dowodzące iż niskie krzewinki sedum oraz mchy mogą rosnąć na substracie od 20 do 30 mm) , dzięki czemu dach jest stosunkowo lekki – jego ciężar waha się od 50 do 170 kg na 1 m2. Ten rodzaj konstrukcji może być umieszczany na dachach skośnych (0 – 45% spadku). Zazieleniany jest przez roślinny niskie, głównie byliny, trawy, rozchodniki i mchy.
Są proste i tanie w pielęgnacji (istotne jest monitorowanie, czy dachu nie zasiedlają siewki drzew np. brzoza czy topola, których nasiona mogą być przyniesione wraz z wiatrem albo poprzez żerujące na dachu ptaki). Przy tego typu konstrukcjach system nawadniający nie jest wymagany.
Pełnią głównie funkcje ekologiczne, nie są użytkowane rekreacyjnie.
Budowa:
Budowa taka jak w przypadku każdego zielonego dachu (układ warstw przedstawiony w ogólnym opisie “zielone dachy”). Charakterystyczna jest mała miąższość substratu glebowego.
Przykładowy skład warstwy wegetacyjnej: keramzyt kruszony czy też okrągły, kompost. Powinno być 15% (max.) substancji organicznych <65 g/l, przepuszczalność 0,6–70 mm/min, poj. wodna >35% [1]
Zazielenianie następuje poprzez:
- a) Siew
– bezpośrednio na dach, nawet o niskiej miąższości wysiewa się mieszkanki łąkowe, mieszkanki traw lub ziół.
- b) Sadzenie sadzonek
– poprzez tradycyjne sadzenie sadzonek rozchodników i rojników, traw i turzyc, ziół, bylin. (przykładowy zestaw roślin w tabeli poniżej). Przy tej metodzie należy pamiętać, iż do pełnego zazielenia dachu potrzebny jest dłuższy okres czasu, a taki dach należy monitorować i oczyszczać go z chwastów do pełnego jego zazielenienia.
Przykładowy zestaw roślin stosowanych na zielonym dachu ekstensywnym.
| Sedum acre | Festca glauca | Aster alpinus |
| Sedum hubridum | Festuca gaultieri | Campanula carpatica |
| Sedum kamtschaticum | Koeleria glauca | Thymus serpyllum |
| Sempervivum | Carex nigra | Sagina subulata |
| Salvia officinalis | Origanum vulgare | Phlox subulata |
Na podstawie: https://zszp.pl/roslina/zielono-wkolo/zielone-dachy/
- c) Maty roślinne
– zazielenione i w pełni wykształcone maty rozchodnikowe (często również spotykamy maty rozchodnikowe mieszane: z polnymi kwiatami, trawami czy też ziołami, a także takie połączone z mchem) rozwija się bezpośrednio na przygotowanej konstrukcji dachu, są już w pełni zazielenione, co zmniejsza prawdopodobieństwo rozsiania się na konstrukcji dachu drzew (np. topoli, brzozy, etc.).
Dla profesjonalistów:
Zielone dachy montowane są przez specjalistyczne firmy.
Przykładowe realizacje:
Zielony dach na Centrum Kongresowym w Katowicach
Zielony dach znajdujący się na budynku Międzynarodowego Centrum Kongresowym w Katowicach zaprojektowany został przez znaną polską pracownię architektoniczną JEMS. Jest to jeden z bardziej spektakularnych projektów jakie powstały w ostatnim czasie w Polsce. Stanowi on istotne dopełnienie wielkopowierzchniowego budynku.
W omawianym projekcie istotny jest kontekst miejsca, co wpływa na formę owej architektury. Obiekt zlokalizowany został w miejscu bardzo ważnym dla tożsamości miasta Katowice – pomiędzy ikoniczną halą “Spodek” a nowym Muzeum Śląskim, które powstało na terenie dawnej kopalni “Katowice”. Budynek ma zanikać w przestrzeni, jego bryłę kreują finezyjnie zaprojektowane trawiaste dachy. Tworzą one również zróżnicowany zielony krajobraz, zajmowany dawniej przez hałdę węgla – stąd obiekt ten staje się pewnego rodzaju alegorią uzdrawiania przestrzeni poprzez naturalne środowisko. Zielony dach, po którym można się poruszać, dzięki umieszczonym na nim systemie ramp, schodów i ścieżek, zachęca mieszkańców miasta oraz licznych turystów do przechadzki po nim i spojrzenia na panoramę Katowic z różnych perspektyw. Kontrastem dla zielonego dachu jest zagospodarowanie przestrzeni znajdujące się wokół budynku, które bezpośrednio nawiązuje do poprzemysłowego dziedzictwa owego miejsca.
[1] https://zszp.pl/roslina/zielono-wkolo/zielone-dachy/
Zielone dachy na Centrum Kongresowym w Katowicach. Autor: Agnieszka Dudzińska – Jarmolińska
Zielony dach na budynku Muzeum Śląskiego w Katowicach.
Zielony dach na Muzeum Śląskim w Katowicach kolorystycznie został dopasowany do barwy zaprojektowanych kubików pełniących funkcje świetlików, dzięki którym wnętrze dawnej kopalni “Katowice” doświetlane jest naturalnym światłem . Ów niezauważalny w przestrzeni zielony dach, stanowi coś w rodzaju szaro-niebieskiego dywanu wykonanego z różnego rodzaju rozchodników odpornych zarówno na duże operacje słoneczne, jak i deficyty wody.
Bibliografia i dodatkowe informacje:
Dover J., 2015, Green infrastructure. Incorporating plants and enhancing biodiversity in buildings and urban environments, Routledge, New York
Kania A., Mioduszewska M., Płonka P., Rabiński J., Skarżyński D., Walter E., Weber-Siwirska M., 2013, Zasady projektowania i wykonywania zielonych dachów i żyjących ścian, Agencja Reklamowo-Wydawnicza „Ostoja”, Kraków